ห้องเรียนวิทยาศาสตร์ สำหรับนักเรียนชั้น ม. 1 (คลิก)

                                  

       ชั่วโมงที่ 4 - ชั่วโมงที่ 5 

(เวลา 13.00 น. - 15.00 น.) 

วันที่เรียน วันที่ 6 มกราคม 2564

    หน่วยการเรียนรู้ที่ 5 เรื่อง บรรยากาศ

1. บรรยากาศ

      บรรยากาศ  หมายถึง  ชั้นแก๊สต่าง ๆ หรืออากาศที่ห่อหุ้มดาวเคราะห์ทั้งหมด สำหรับชั้นบรรยากาศของโลกมีความหนาประมาณ 500 กิโลเมตรจากผิวโลก  บรรยากาศทั่วไปไม่มีสี ไม่มีกลิ่น และไม่มีรส  จึงไม่สามารถมองเห็นได้ บรรยากาศมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตเป็นอย่างมาก  การศึกษาทำความเข้าใจเกี่ยวกับองค์ประกอบของบรรยากาศ และการแบ่งชั้นบรรยากาศจึงมีความสำคัญต่อการดำรงชีวิตของมนุษย์

1.1 องค์ประกอบของบรรยากาศ

       อากาศเป็นของผสม ประกอบด้วยองค์ประกอบ 3 อย่าง  คือ  อากาศแห้ง  ไอน้ำ  อนุภาคฝุ่นต่าง ๆ

       โดยบรรยากาศประกอบไปด้วยอากาศแห้ง ซึ่งเป็นอากาศที่ไม่มีไอน้ำอยู่ ส่วนประกอบของอากาศแห้ง ได้แก่ ไนโตรเจน ออกซิเจน อาร์กอน คาร์บอนไดออกไซด์ ไอน้ำ และอื่น ๆ นอกจากนี้ บรรยากาศยังประกอบไปด้วยไอน้ำ และฝุ่นผง ซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต

       1. อากาศแห้ง เป็นองค์ประกอบหลักของบรรยากาศ อากาศแห้งประกอบด้วยแก๊สไนโตรเจน 78.08% ออกซิเจน 20.94% อาร์กอน 0.93% คาร์บอนไดออกไซด์ 0.03% และแก๊สอื่น ๆ 0.2% แก๊สในอากาศแห้งแต่ละชนิดมีผลต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต เช่น พืชใช้ไนโตรเจนในการเจริญเติบโต และใช้คาร์บอนไดออกไซด์ในการสังเคราะห์ด้วยแสง สิ่งมีชีวิตใช้แก๊สออกซิเจนในการหายใจ

      2.  ไอน้ำ  คือ  นำ้ในสถานะแก๊สเกิดจากการระเหยของแหล่งน้ำเกิดที่ผิวโลกและการคายน้ำของพืช  ไอน้ำเป็นตัวการที่ทำให้เกิดปรากฏการณ์ต่าง ๆ ในบรรยากาศ เช่น เมฆ หมอก น้ำค้าง ฝน หิมะ ปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นเหล่านี้  แสดงว่าในบรรยากาศมีไอน้ำผสมอยู่หรือเรียกว่าอากาศชื้น  ปริมาณไอน้ำในอากาศขึ้นอยู่กับอุณหภูมิถ้าอุณหภูมิมิสูงไอน้ำในอากาศจะมีมาก แต่ถ้าอุณหภูมิต่ำไอน้ำในอากาศจะมีน้อย  และถ้าอากาศไม่สามารถรับไอน้ำได้จะเรียกว่าเกิดสภาวะอิ่มตัวด้วยไอน้ำ  ไอน้ำมีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิต คือ ทำให้เกิดปรากฏการณ์ทางลมฟ้าอากาศที่มีอิทธิพลต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิต

     3.  อนุภาคฝุ่นต่าง ๆ  อนุภาคฝุ่นในบรรยากาศเป็นของแข็งที่มีขนาดเล็กมาก มีเส้นผ่าศูนย์กลาง   0.001  -  1,000  ไมครอน  อนุภาคฝุ่นมีความสำคัญ คือ ช่วยให้หยดน้ำสามารถยึดเกาะและลอยตัวในบรรยากาศได้ อนุภาคฝุ่นแบ่งออกเป็น 2 ชนิด  ได้แก่ 

          1)  อนุภาคฝุ่นที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ  เช่น  ผงฝุ่นจากภูเขาไฟ ละอองจากเกสรพืช  ไฟป่า  อนุภาคเกลือจากฟองคลื่นในทะเล 

         2)  อนุภาคที่เกิดจากกิจกรรมมนุษย์  เช่น อนุภาคฝุ่น และควันจากกระบวนการทางอุตสาหกรรมต่าง ๆ 

 

1.2 ความสำคัญของบรรยากาศ

     อากาศหรือบรรยากาศ (atmosphere) มีความสำคัญต่อสิ่งมีชีวิตบนโลก ดังนี้

                    1. ช่วยให้สิ่งมีชีวิตมีชีวิตอยู่ได้ เพราะอากาศจำเป็นต่อการหายใจของสิ่งมีชีวิต
                    2. ช่วยให้โลกมีอุณหภูมิพอเหมาะสำหรับสิ่งมีชีวิตที่จะอาศัยอยู่ได้ คือ ไม่ร้อนจัดหรือเย็นจัดจนเกินไป
                    3. ช่วยป้องกันรังสีและอนุภาคต่าง ๆ ที่แผ่มาจากดวงอาทิตย์ เช่น รังสีอัลตราไวโอเลต ซึ่งหากมนุษย์ได้รับในปริมาณมาก ๆ หรือได้รับติดต่อกันเป็นเวลานาน ๆ เซลล์ผิวหนังจะถูกทำลาย เป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคมะเร็งผิวหนังได้
                    4. ช่วยปกป้องสิ่งมีชีวิตจากสิ่งแปลกปลอมที่มาจากนอกโลก ได้แก่ อุกกาบาต และรังสีคอสมิก
                    5. ช่วยให้เกิดลมฟ้าอากาศ การเปลี่ยนแปลงของดินฟ้าอากาศ เช่น อากาศร้อน อากาศหนาว ลมแรง ฝนตก เกิดพายุ มีผลต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตบนโลก

                    6. ช่วยให้เกิดลมฟ้าอากาศ การเปลี่ยนแปลงของดินฟ้าอากาศ เช่น อากาศร้อน อากาศหนาว ลมแรง ฝนตก เกิดพายุ มีผลต่อการดำรงชีวิตของสิ่งมีชีวิตบนโลก

คลิกที่ลิงค์นี้เพื่อศึกษาเรียนรู้ (บังคับ)

คำชี้แจง   เมื่อนักเรียนได้ศึกษาเรียนรู้จากด้านบนและวีดีโอแล้ว ให้นักเรียนบันทึกความรู้ที่ได้ลงในสมุดของตนเองให้ได้มากที่สุด อย่างน้อยครึ่งหน้ากระดาษ - 1หน้ากระดาษ (10 คะแนน)

คำชี้แจง   เมื่อนักเรียนได้ศึกษาเรียนรู้หัวข้อด้านบนแล้ว ให้นักเรียนทำแบบฝึกหัดวิทยาศาสตร์ หน้า 22 หน้าเดียว (แบบฝึกหัดที่ 1.1 ข้อ 1 - ข้อ 5 )